Wat is duizeligheid?
Duizeligheid kan op verschillende manieren worden ervaren; het kan gaan om draaierigheid of zweverigheid. U hebt het gevoel dat de wereld om u heen draait of het idee dat u zelf rond tolt. Soms weet u even niet meer waar u bent of hebt u het gevoel dat u zult vallen. Dit kan gepaard gaan met angst, transpireren, misselijkheid en zelfs braken.
Duizeligheid komt vaak voor: bij 3 tot 14 procent van de patiënten die bij de huisarts komen, is duizeligheid de hoofdklacht. Duizeligheid komt vaker voor naarmate mensen ouder worden, vooral tussen 50 en 70 jaar.
Duizeligheid kan heel bedreigend zijn. Het brengt iemand niet alleen letterlijk uit balans, maar vaak raakt ook het dagelijks functioneren uit balans. De sociale en maatschappelijke gevolgen van duizeligheid zijn daarom meestal groot. Bij oudere mensen kan het zelfs leiden tot verlies van zelfstandigheid.
Wat is positie duizeligheid?
De meest voorkomende vorm van duizeligheid is postitieduizeligheid, ook wel BPPD genoemd (Benigne Paroxysmale Positie Duizeligheid). Vrouwen hebben hier 1½ keer vaker last van dan mannen.
Het is soms moeilijk om vast te stellen om welke soort duizeligheid het gaat. Kenmerkend zijn terugkerende, kortdurende aanvallen van milde tot hevige draaiduizeligheid. De duizeligheid is dus niet continu. Ze ontstaat binnen 5 tot 30 seconden na het bewegen van het hoofd, vooral na:
Mensen met BPPD zullen een aantal van deze klachten vast en zeker herkennen.
Wat zijn oorzaken?
Regelmatig wordt er geen duidelijke oorzaak gevonden, al zijn er wel een aantal te noemen:
Wat is de rol van het evenwichtsorgaan?
Het evenwichtsorgaan (de naam zegt het al) levert een belangrijke bijdrage aan het bewaren van het evenwicht, zowel bij stilstand als bij beweging. Het zorgt bovendien voor een stabiel gezichtsveld tijdens het maken van hoofdbewegingen.
Het evenwichtsorgaan is een fragiel orgaan dat veilig verborgen ligt achter het rotsbeen (het stevigste bot van het hele lichaam), in het binnenoor. Daar bevindt zich ook het gehoororgaan. Beide organen vormen één geheel, reden waarom gehoorklachten en evenwichtsklachten soms gelijktijdig optreden.
Een belangrijk onderdeel van het evenwichtsorgaan zijn de drie halfcirkelvormige kanalen. Deze zijn gevuld met een vloeistof, die bij beweging van het hoofd begint te stromen. De zintuigcellen (kleine haartjes die in de vloeistof uitsteken) buigen hierdoor om. Dit zorgt ervoor dat er signalen via de zenuwen naar de hersenen gaan. Hierdoor weet u precies hoe uw hoofd beweegt en in welke stand het staat.
Soms komen er echter wat kristallen uit een ander deel van het evenwichtsorgaan in de halfcirkelvormige kanalen terecht. Dit veroorzaakt duizeligheid bij beweging. Meestal wordt die duizeligheid aan één zijde sterker ervaren.
Wat doet de fysiotherapeut?
Met een speciaal onderzoek stelt de fysiotherapeut eerst vast of uw duizeligheid BPPD is. Als dat het geval is, kunt u direct geholpen worden met de zgn. Epley-manoeuvre. Na deze behandeling zijn de kristallen weg uit de halfcirkelvormige kanalen. Ze zullen weer vast moeten groeien op de plek waar ze vandaan zijn gekomen. 90% van de Epley-manoeuvres neemt de duizeligheid weg. De kans dat de BPPD weer terugkomt, bedraagt 30%.
In principe hoeft u geen speciale oefeningen thuis te doen (tenzij de fysiotherapeut anders aangeeft). Uw normale dagelijkse activiteit zorgt al voor genoeg hoofdbewegingen.
Apeldoorns Duizeligheidscentrum (ADC)
In 30-40% van de gevallen is de oorzaak van duizeligheid niet door de huisarts vast te stellen. U kunt dan worden doorgestuurd naar het Apeldoorns Duizeligheidscentrum. In het volgende filmpje vertelt een specialist van het ADC welke soorten soorten duizeligheid bestaan en welke zaken hierbij een rol spelen.
Neem gerust contact met ons op als u vragen heeft!
Laura Dijkman en Kim Klein Gunnewiek zijn gespecialiseerd in het behandelen van duizeligheid.
Lees hier nog meer over duizeligheid.
